Kadınların seçme ve seçilme hakkı için önem teşkil eden 5 Aralık Dünya Kadın Hakları günü tüm dünyada kabul edilen bir gündür. 5 Aralık Dünya Kadın Hakları Gününde kadınların seçme ve seçilme hakkı öneminin altı çiziliyor. Peki, kadınlar seçme ve seçilme hakkını ilk ne zaman elde etti? 5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü nedir?
5 ARALIK DÜNYA KADIN HAKLARI GÜNÜ NEDİR?
Tüm dünyada kutlanan 5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü, kadınların toplumda yaşadığı sorunlarının gündeme getirilmesi, kadın hakları konusunda farkındalık yaratılması açısından önemli bir gündür.
KADINLAR SEÇME VE SEÇİLME HAKKINI İLK NE ZAMAN ELDE ETTİ?
Türkiye, kadın hakları konusunda bazı önemli kazanımları tarihsel açıdan birçok Avrupa ülkesinden daha önce kabul etti.
Türkiye’de kadınlara seçme ve seçilme hakkını veren yasal düzenleme 1934 yılında yürürlüğe girdi. Kadınlar 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkına sahip oldu.
Kadınların ilk kez oy kullandığı ve aday olabildiği TBMM 5’nci Dönem seçimleri 8 Şubat 1935’te yapıldı. 17 kadın milletvekili ilk kez TBMM’ye girdi. Ara seçimlerde bu sayı 18’e ulaştı.
Dünyada ise kadınlara oy hakkı veren ilk ülke 19 Eylül 1893’te Yeni Zelanda oldu. Bu tarihten yaklaşık 100 yıl sonra 1997’de Jenny Shipley Yeni Zelanda’nın ilk kadın başbakanı seçildi.
Almanya 12 Kasım 1918’de kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi için ilk adımı attı. Yapılan ilk seçimde meclise 37’si kadın 432 milletvekili girdi.
Finlandiya, 1906’da kadınlara oy hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi oldu. Kadınlar, İsveç ve Rus yönetimi altında daha önce oy haklarını kullanmışlardı. Fakat 1906 kararında kadınlara meclis seçimlerine katılma ve oy verme hakkı tanınmıştı.
Bolşevik Devrimi ile birlikte 1917’de Rusya ve bazı eski Sovyet cumhuriyetlerinde de kadınlar seçme ve seçilme hakkı elde ettiler. Bu hak 1918 yılı genel seçimlerinde ilk defa kullanıldı.
Fransız ihtilali ile dünyaya cumhuriyet ve demokrasi ilkelerini yayan Fransa’da ise 4 Ekim 1944’de yapılan yasa değişikliğiyle kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi.
Avrupa’da kadınlara en son oy hakkı tanıyan ülkelerden bir İsviçre. Kanton düzeyinde ilk oy kullanma hakkını 1959’da elde eden İsviçreli kadınların ulusal düzeyde oy hakkına kavuşmak için 1971’e kadar beklemeleri gerekti. Son kanton Appenzell Innerrhoden’de kadınlara 1990’da oy kullanma hakkı verildi.
